Het woord ‘houtbouw’ staat voor gebouwen die een dragende constructie hebben van hout. Dat zegt echter nog niks over de rest van het gebouw. Zo kan er namelijk sprake zijn van houtskeletbouw, waarbij de wanden bijvoorbeeld nog geïsoleerd moeten worden, van massieve houtbouw of van CLT*.
Bij massieve houtbouw wordt gebruikt maakt massief hout. Het gaat hierbij om dikke vierkante balken die op elkaar worden gelegd. Bij gebruik van massief houtbouw wordt de isolatie aan de buitenzijde van het gebouw geplaatst, zodat het hout zichtbaar blijft in huis. Het nadeel van houtbouw is dat er na plaatsing weinig aanpassingen gedaan kunnen worden aan het gebouw zelf of leidingen en dergelijke.
Houtskeletbouw daarentegen heeft te maken met verticale (steun-)balken waarbij de tussenstukken opgevuld worden met isolatiemateriaal. Bij houtskeletbouw moet je tevens rekening houden met afwerking met bijvoorbeeld gipsplaten. Hoewel je bij houtskeletbouw dus óók met hout bouwt, komt er uiteindelijk veel meer kijken bij het opzetten van een muur. Een voordeel is wel weer dat het skelet van dit type bouw in een fabriek gemaakt kan worden in vele gevallen, waardoor we spreken van prefab huizen. Dat scheelt weer enorm in de benodigde mankracht.
CLT is de derde manier van houtbouw, maar hierbij worden houten planken kruislings met elkaar verlijmd, waardoor een sterke constructie ontstaat. Bij CLT wordt net als bij massieve houtbouw isolatie gebruikt aan de buitenkant, maar door de hoeveelheid hout is het bij CLT zo dat er vaak zeer hoge isolatiewaardes worden bepaald.
De duurzaamheid van houtbouw heeft in mijn ogen niet enkel te maken met ‘houtbouw’, maar ook met de rest van de constructie. In een vergelijking van bovenstaande typen houtbouw ben ik van mening dat massieve houtbouw het meest duurzaam is. Bij het verbinden van de houten balken wordt namelijk gebruik gemaakt van staal of hout en dit gebeurt op een demontabele manier.
Bij houtskeletbouw zijn vele andere materialen benodigd om het geheel compleet te maken. Tenzij hier voor volledig duurzame materialen gekozen wordt, is deze manier in mijn ogen niet het meest duurzaam.
CLT zit naar mijn mening tussen massieve houtbouw en houtskeletbouw in. Er zijn minder verschillende materialen benodigd, wat de duurzaamheid verhoogt, maar het is wel van belang dat de houten planken op een bewuste manier aan elkaar worden gelijmd. Als deze lijm namelijk niet natuurlijk is, is het hout uit CLT niet goed recyclebaar.
Hoewel iedere stap naar houtbouw een goede stap is, zijn er altijd aspecten waar men kritisch naar mag kijken. Wil je nou nog meer weten van houtbouw? Kijk dan eens naar de aflevering ‘Houtbouwers’ van Tegenlicht.
CLT * = cross laminated timber
© 2021 Manon Verijdt